Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2009

ΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ (περίληψη)



Στὴν περίοδο αὐτὴ πραγματοποιοῦνται πολλὲς καὶ σημαντικὲς ἀλλαγές. Δηλ. στὶς πέντε νηστήσιμες ἡμέρες τῆς ἑβδομάδας, (Δευτέρα ἕως Παρασκευή), δὲν ἐφαρμόζεται τὸ καθιερωμένο τυπικό: Τὸ πρωῒ ἀκολουθία τοῦ Μεσονυκτικοῦ καὶ Ὄρθρου μὲ ἢ χωρὶς Θεία Λειτουργία καὶ τὸ ἀπόγευμα ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ.

Αἰτία τῶν ἀλλαγῶν εἶναι οἱ νέες ἀκολουθίες ποὺ προστίθενται στὴν περίοδο αὐτή: Ἡ Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων Δώρων, ποὺ συνήθως τελεῖται Τετάρτη καὶ Παρασκευή, οἱ Χαιρετισμοὶ καὶ τὸ Μέγα Ἀπόδειπνο. Ἔτσι παρουσιάζονται οἱ ἀκόλουθες περιπτώσεις:

α. Τὸ πρωῒ τῆς Δευτέρας, Τρίτης καὶ Πέμπτης τελοῦνται:

(1) Μεσονυκτικὸ καὶ Ὄρθρος,

(2) Οἱ Ὧρες (Α', Γ', ΣΤ' καί Θ'),

(3) Ὁ Ἑσπερινὸς τοῦ ἀπογεύματος (στὸν ὁποῖο, φυσικά, τιμᾶται ὁ Ἅγιος τῆς ἑπομένης ἡμέρας).

β. Τὸ πρωῒ τῆς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς τελοῦνται ὅλα τ' ἀνωτέρω καὶ στὸν Ἑσπερινὸ ἐπισυνάπτεται καὶ ἡ Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.

γ. Ἐὰν ἡ Προηγιασμένη πρόκειται νὰ τελεσθεῖ τὸ ἀπόγευμα, τότε ἡ πρωϊνὴ ἀκολουθία ἀρχίζει κανονικά, σταματᾶ ὅμως στὴν ΣΤ' Ὥρα καὶ γίνεται ἀπόλυση.

δ. Ἡ Προηγιασμένη τὸ ἀπόγευμα ἀρχίζει μὲ τήν Θ' Ὥρα, (κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ὁποίας ὁ Λειτουργὸς «παίρνει καιρό», μὲ διαφορετικὸ τυπικὸ καὶ ἐνδύεται πλήρη στολή) καὶ μετὰ τὴν ἀπόλυση (τῆς Θ' Ὥρας), συνεχίζει μὲ τὸ «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία...» ὁπότε ἀρχίζει ὁ Ἑσπερινὸς μὲ τὴν Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία.

ε. Τὸ ἀπόγευμα τῶν τεσσάρων πρώτων ἡμερῶν (Δευτέρα ἕως Πέμπτη), στὴ θέση τοῦ Ἑσπερινοῦ τελεῖται τὸ Μέγα Ἀπόδειπνο.

στ. Ἐὰν τὸ ἀπόγευμα τῆς Τετάρτης τελεσθεῖ ἡ Προηγιασμένη, τὸ Μέγα Ἀπόδειπνο τελεῖται συνήθως μετὰ τὴ Θ. Λειτουργία (τῶν Προηγιασμένων Δώρων).

ζ. Τὸ ἑσπέρας τῆς Παρασκευῆς τῶν πέντε πρώτων ἑβδομάδων, τελεῖται στοὺς Ναούς ἀκόμη μία νέα Ἀκολουθία: ἡ προσφιλὴς στὸ λαό μας ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας («Ἄγγελος πρωτοστάτης...» - «Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε») στὸ μέσο τοῦ Μικροῦ Ἀποδείπνου, κάθε φορὰ μὲ μία «Στάση», καὶ τὴν πέμπτη ἑβδομάδα ὅλες οἱ Στάσεις μαζί - ὁλόκληρος ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος.

Τὸ πλῆθος αὐτὸ τῶν Ἀκολουθιῶν ἐναρμονίζεται μὲ τὸ Ὀρθόδοξο λατρευτικὸ πνεῦμα ποὺ θέλει τὸν πιστὸ ἑπτάκις τῆς ἡμέρας νὰ αἰνεῖ τὸν Θεό (Ψαλμ. ριη', 164), ἀλλὰ ἔρχεται στὴν καθημερινὴ πράξη καὶ ζωὴ σ' ἀντίθεση μὲ τὸ σύγχρονο πνεῦμα τοῦ κόσμου, σύμφωνα μὲ τὸ ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος ὄχι μόνο δὲν ἔχει ἐλεύθερο χρόνο, ἀλλ' οὔτε καὶ τὴν ἀνάλογη διάθεση... Ὑπάρχει δυστυχῶς μεγάλη ἐκκοσμίκευση καὶ σύγχυση στὸ μυαλό του.

Ἡ Ἐκκλησία πάντως τὴν περίοδο αὐτή, γνωρίζοντας τὴν κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, τὸν βοηθᾶ νὰ βρεῖ τὸ δρόμο του προσφέροντάς του τὴ λύση τῆς συχνότερης συμμετοχῆς του στὴ λατρευτικὴ ζωή. Ὅποτε εὐκαιρεῖ καὶ μπορεῖ νὰ ἐξοικονομεῖ κάποιο χρόνο, νὰ τὸν διαθέτει στὸν Θεὸ καὶ νὰ παρακολουθεῖ κάποια ἀπὸ τὶς πολλὲς Ἀκολουθίες. Ἔτσι καὶ ὁ χρόνος θ' ἀξιοποιεῖται καλύτερα καὶ οἱ εὐλογίες τοῦ Θεοῦ θ' αὐξάνουν στοὺς πιστοὺς ποὺ θὰ κάνουν τέτοιες θυσίες...

ἀπὸ τὸ βιβλίον τοῦ π. Γεωργίου Σ. Κουγιουμτζόγλου, «Λατρευτικὸ Ἐγχειρίδιο»,
ἔκδ. γ' 2002, ἐκδόσεις ΣΥΝΑΞΑΡΙ, σ. 158-159.

Δεν υπάρχουν σχόλια: